Γυναίκες, δώστε σημασία στο στήθος σας, το αξίζει!
Ο μήνας Οκτώβριος είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού, του πιο συχνού καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως. Ωστόσο η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση για τη νόσο αποτελούν κρίσιμο ζήτημα υγείας που δεν περιορίζεται μόνο στον μήνα Οκτώβριο αφού ο στόχος της μείωσης της συχνότητας και της θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και της υιοθέτησης υγιεινών συνηθειών θα πρέπει να γίνει μέρος της εκπαίδευσης και της κουλτούρας μας.
Ο κρίσιμος ρόλος της πρόληψης
Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού που είναι αναπόφευκτοι, όπως η ηλικία, το φύλο και η γενετική προδιάθεση. Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού έχουν αυξημένο κίνδυνο, ειδικά αν υπάρχουν συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις (για παράδειγμα BRCA1 και BRCA2). Ωστόσο, υπάρχουν και παράγοντες κινδύνου που μπορούμε να ελέγξουμε. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη. Η σωματική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο συμβάλλοντας στη διατήρηση σωστού σωματικού βάρους και στη ρύθμιση των ορμονών. Η μεσογειακή διατροφή, δηλαδή μία διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, και φυτικές ίνες και η χαμηλή κατανάλωση σε κορεσμένα λίπη μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου. Ο περιορισμός ή και η αποχή από το αλκοόλ αλλά και η διακοπή του καπνίσματος βελτιώνουν τη συνολική υγεία θωρακίζοντας την γυναίκα.
Η αξία της έγκαιρης διάγνωσης
Η πρώιμη διάγνωση οδηγεί στην θεραπεία και στην καλύτερη αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Το 65% από τις ασθενείς θα διαγνωστεί με πρώιμο καρκίνο του μαστού και εκεί το «διαβατήριο» της ίασης είναι σχεδόν 100%. Οι υπόλοιπες ασθενείς θα διαγνωστούν σε προχωρημένα στάδια, όμως ακόμη και σε αυτή τη κατηγορία υπάρχει τεράστια εξέλιξη με νέες θεραπείες και τεχνικές που διασφαλίζουν εξαιρετική ποιότητα ζωής και μακρές επιβιώσεις.
- Η ψηφιακή μαστογραφία είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος για τον έλεγχο, ιδιαίτερα για γυναίκες άνω των 40 ετών. Η έγκαιρη ανίχνευση μέσω της μαστογραφίας έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη θνησιμότητα.
- Η αυτοεξέταση του μαστού συνιστάται ως επιπλέον μέτρο για την έγκαιρη ανίχνευση οποιωνδήποτε ασυνήθιστων αλλαγών. Αν και η αποτελεσματικότητά της ως μεθόδου πρόληψης δεν είναι απόλυτα τεκμηριωμένη, μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να παρακολουθούν τη φυσιολογία του σώματός τους. Είναι σημαντικό να εστιάσουμε στην κλινική εξέταση του μαστού που πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό.
- Η ενημέρωση του πληθυσμού σχετικά με τον καρκίνο του μαστού είναι καίριας σημασίας για την πρόληψη. Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους, τα σημάδια και τα συμπτώματα της νόσου, καθώς και τις διαθέσιμες μεθόδους πρόληψης και διάγνωσης. Οι εκστρατείες ενημέρωσης συμβάλλουν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και ενθαρρύνουν τον τακτικό προληπτικό έλεγχο. Μεγάλη επιτυχία αποτελεί η διοργάνωση από τον σύλλογο «Άλμα Ζωής», του Greece Race for the Cure στην οποία φέτος συμμετείχαν 51.000 άτομα. Η πρόληψη ωστόσο δεν αφορά μόνο τη σωματική υγεία, αλλά και την ψυχική. Ο Ιπποκράτης παραμένοντας πάντα επίκαιρος, είχε κάποτε δηλώσει: «πριν θεραπεύσεις κάποιον, ρώτησέ τον εάν είναι πρόθυμος να αφήσει εκείνα που τον κάνουν να αρρωσταίνει».
Τα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου
Τα προγράμματα πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού προσφέρουν σε χιλιάδες γυναίκες την ευκαιρία να διαγνώσουν εγκαίρως τη νόσο και να αυξήσουν σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας. Στη χώρα μας τέτοιο πρόγραμμα είναι το «Φώφη Γεννηματά» που προχωρά με γοργούς ρυθμούς. Ήδη περισσότερες από 450.000 μαστογραφίες έχουν πραγματοποιηθεί και περίπου 28.000 γυναίκες με απεικονιστικά προς διερεύνηση ευρήματα, να έχουν εντοπισθεί.
Τα στοιχεία αυτά, που πρόσφατα δημοσιεύτηκαν, αποτελούν μεγάλη πρόοδο για τη χώρα μας που δύο χρόνια πριν (το πρόγραμμα ξεκίνησε επίσημα τον Ιούνιο του 2022) δεν εφάρμοζε κανένα «Εθνικό» πρόγραμμα πρόληψης. Αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον έχει ξεκινήσει και το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» που αφορά την πρόληψη κατά του καρκίνου του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας ενώ οι δικαιούχοι του ενημερώνονται ήδη μέσω SMS για τον προγραμματισμό των εξετάσεών τους.
Τα χρόνια έχουν περάσει και πλέον η επιστήμη της ογκολογίας έχει αρκετές και καλές απαντήσεις σχεδόν για όλους, όμως η πρόληψη παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος ενώ η συλλογική ευθύνη μας απαιτεί τη συνεργασία του ατόμου, των επαγγελματιών υγείας, της πολιτείας και των οργανώσεων. Οι φορείς υγείας πρέπει να παρέχουν εύκολη και ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας.
Δεν πρέπει τέλος να λησμονούμε ότι η πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού είναι δυνατή μέσω συνδυασμού υγιεινών συνηθειών, τακτικών ελέγχων και έγκαιρης διάγνωσης. Η γνώση και η ευαισθητοποίηση είναι ισχυρά εργαλεία που μπορούν να ενισχύσουν τη συνολική υγεία και ευημερία των γυναικών, ενώ με συνεχή εκπαίδευση και υποστήριξη, η κοινωνία μπορεί να συντελέσει σε μια ουσιαστική μείωση του καρκίνου του μαστού, εξασφαλίζοντας καλύτερη ποιότητα ζωής και υγεία για όλες τις γυναίκες.
